Rozdział 30 (epilog)

„A jeśli będziesz kwiatem —

zakwitniesz mi w dłoni

Pragnieniem jeśli —

poszukam strumienia

jeżeli ptakiem —

ubłagam wszystkie czarne koty

A jeśli ciszą będziesz

I słów się wyrzeknę”*

Dwa lata później

— Nazywam się Hermiona Granger. Moja córka chorowała na ostrą białaczkę limfoblastyczną i zmarła po nieudanym przeszczepie dwa tygodnie później.

Wyznanie, które przez długi czas nie mogło mi przejść przez gardło, teraz nie sprawiało mi już tak ogromnego problemu. Z czasem zaczęłam przyzwyczajać się do tego, czego nie da się już zmienić. Zrozumiałam, że niektóre sprawy, takie jak śmierć, są nieodwracalne. Można krzyczeć, błagać, targować się, oddać swoje życie — wszystko co najcenniejsze — ale to nic nie zmieni. Wciąż stoi się w miejscu, nie mogąc ruszyć do przodu. Po jakimś czasie jednak człowiek zaczyna uczyć się na nowo chodzić; stawia kroki, jakby to były te pierwsze, a przecież tyle ich wcześniej pokonał. I wydawałoby się, że nie ma nic, co mogłoby już go zatrzymać…

— Jak miała na imię twoja córka, Hermiono?

Milczenie. Cisza boleśnie raniła wszystkich, obecnych w sali. Każdy zmagał się ze swoją przeszłością i każdy był w tym miejscu, by wreszcie z nią wygrać. Wspomnienia nie dawały jednak o sobie zapomnieć, były przy mnie w każdym momencie życia.

Czasami przypominałam sobie Sophie w najmniej oczekiwanych momentach, bo wystarczyła chwila, sekunda — jakieś dziecko, spotkane w sklepie, miało podobne oczy; bo wydawało mi się, że gdzieś za rogiem słyszałam jej śmiech. Zwykle w takich chwilach zaczynałam biec za tym dźwiękiem, ale po chwili stawałam i zaczynałam dusić się bolesną prawdą, nie mogąc złapać tchu. A prawda była taka, że nawet najsilniejsza na świecie miłość nie mogła nikomu, nawet mojemu dziecku, przywrócić życia. Terapia była tym, co miało zacząć pozwalać mi się godzić z tą brutalną prawdą. Wypowiedzenie jej imienia za każdym razem było dla mnie niewytłumaczalnie trudne i sama nie wiedziałam, czemu tak było; przecież to moja ukochana córeczka, ta, która zawsze dawała mi szczęście, a nagle, gdy zniknęła, myślenie o niej stało się tak ciężkie.

— Sophie.

— To piękne imię — powiedziała młoda kobieta prowadząca spotkanie. Miała ciepły głos, mówiła do mnie jak do przestraszonego zwierzęcia, które może spłoszyć się gwałtowniejszym ruchem. Na początku terapii właśnie taka byłam: przestraszona, wyczulona na każde spojrzenie czy gest. Każde słowo wydawało mi się atakiem, dopóki nie zrozumiałam, że w tym miejscu każdy próbuje pogodzić się z porażkami. Dopiero wtedy zaczęłam się otwierać i mówić, a nie tylko słuchać i uciekać. — Opowiesz nam jak wyglądała?

Serce zaczęło mocniej bić, a dłonie pocić. Czułam na całym ciele dreszcze — wracanie do tego było przerażająco trudne, ale było podstawą do uporania się ze wspomnieniami, z poczuciem winy. Przełknęłam głośniej ślinę i przegryzłam wnętrze policzka. Próbowałam ułożyć w myślach cudowne zdanie, które opisywałoby moje dziecko, ale żadne słowa nie przychodziły mi do głowy. Wszystko wydawało się puste, bez wyrazu, nie mające sensu, a Sophie miała sens…

— Była najpiękniejsza — odparłam, wpatrując się uparcie w swoje dłonie.

Dwa lata to dużo czasu, by nauczyć się na nowo żyć. Każdy znajduje sposoby na ukojenie bólu, związanego z utratą najbliższych osób — jedni zatracają się w pracy, inni spełniają swoje marzenia, żeby przekonać się, że życie wciąż ma sens i może jeszcze zyskać inne barwy niż tylko szarości. Czasem jednak, gdy człowiek traci wszystko, co było najcenniejsze w jego życiu, nic nie może pomóc. Codzienne wstawanie rano z łóżka wiąże się z kolejnym dniem udawania i zaczynasz zdawać sobie sprawę z tego, że toczysz wojnę; wojnę o siebie z samym sobą. Często wygrywasz, ale zdarzają się porażki, po których podniesienie się trwa zbyt wiele czasu. Wtedy umyka ci to, co najważniejsze.

Podobno złe wydarzenia, które spotykają nas w życiu, najpierw nas załamują, owszem, ale później tworzą silniejszymi. Podnosimy się po porażkach, choć przecież ich nie planowaliśmy, mocniejsi, tak jakby nic nie mogło nas już złamać. W ciągu kilku ostatnich lat mojego życia przekonałam się jednak, że każde odejście osób, które zdążyłam pokochać, wiązało się z coraz boleśniejszymi upadkami. Upadkami tak mocnymi, że powstanie wymagało ode mnie zbyt wiele. Śmierć Sophie przeważyła szalę tego, ile byłam w stanie znieść. Przyszło załamanie i rozpacz, uczucia, nieopuszczające mnie przez lata. Po roku żałoby zaczęłam uczyć się z nimi żyć jak z najlepszymi przyjaciółmi, którzy zawsze są tuż obok. Po prostu akceptujesz ich obecność, aż w końcu istnienie bez nich wydaje się niemożliwe. Staje się to tak naturalne, jak to, że serce wciąż bije w piersi i że kolejnego dnia znowu się obudzisz, bo przecież nie ma innej możliwości. Wtedy też zacznie się kolejny dzień toczenia walki; każdej pory dnia i nocy walczyłam w największych bitwach, ale zdałam sobie sprawę z tego, iż najważniejszą wojnę przegrałam dwa lata temu. Teraz małe, pojedyncze zwycięstwa, znaczyły niewiele i zapewniały tylko krótkotrwałe szczęście.

Nigdy niczego nie żałowałam. Sophie była najlepszą częścią mojego życia, pokazała mi miłość, jakiej nigdy nie byłam w stanie doświadczyć, zostawiając za sobą tylko, albo aż, wspomnienia — ale były to najpiękniejsze wspomnienia, które miały pozostać w mojej pamięci już do końca życia. Moje dziecko było dla mnie światłem wśród panującej na świecie ciemności. Po jej odejściu przez długi czas błądziłam po omacku, jednak w końcu zorientowałam się, że tak da się żyć. Trzeba jedynie przyzwyczaić wzrok do czerni, aż w końcu coś się dostrzega. Wreszcie uśmiech pojawia się na twarzy częściej i zaczyna się po prostu… żyć, czerpać radość z czegoś, co już nigdy miało nie sprawiać szczęścia. A jednak się udaje.

Draco Malfoy… Draco Malfoy przez krótki czas nadał sens mojemu życiu — i chociaż brzmi to tanio, tak właśnie było. Nasza relacja oparta była na iluzji, pojedynczych chwilach, które uważaliśmy za te znaczące. Ta imaginacja doprowadziła do tego, że zaczęliśmy się od siebie uzależniać. Przez kilka miesięcy udało mi się dostrzec, że ten mężczyzna, z którym dzieliła mnie kiedyś tak ogromna nienawiść, zmienił się. Każdy człowiek zasługiwał przecież na drugą szansę i nigdy nie byłam rozgoryczona tym, iż ją ode mnie dostał. Razem stawiliśmy czoła naszej przeszłości, chcąc wreszcie pokonać ją na dobre — ale ostatecznie oboje zostaliśmy w niej uwięzieni, osobno, z daleka od siebie. Mogliśmy próbować wzajemnie się ratować, wydostać się z tej przeklętej pułapki, ale ilekroć usiłowaliśmy uciec, tylekroć zostawaliśmy z powrotem schwytywani. Została nam jedynie samotność i poczucie ogromnej straty, straty samych siebie. Ta  relacja zatruwała nas od wewnątrz, choć żadne nie chciało się z tym pogodzić. Razem nie byliśmy w stanie żyć, bo prześladowały nas wspomnienia; ale osobno było jeszcze gorzej. Wszystko, czego kiedyś byłam pewna, teraz okazało się jedną wielką niewiadomą. Pozostała jedynie niewiedza związana z tym, jak wyglądałoby nasze wspólne życie, gdyby to wszystko potoczyło się zupełnie inaczej. Gdyby Sophie wyzdrowiała albo gdybym nigdy nie przyjechała do Denver.

Nie miałam wątpliwości, że kochałam: krótko, ale intensywnie. Wolałam te kilka miesięcy życia przy jego boku, niż wieczność z kimś, do kogo nie żywiłabym żadnego uczucia. Zrozumiałam, że gdy się kocha, nie jest ważne, w jaki sposób się to okazuje; czy jest się przy sobie w każdej sekundzie, czy tylko w tych najbardziej znaczących… ważne było, by kochać i być kochanym, nawet jeśli tylko przez chwilę i nawet jeśli ta miłość miała zostawić na sercu szramę nie do zagojenia. To, co było między mną, a Draco Malfoyem, skończyło się szybciej, niż zdążyło na dobre  zacząć. Z chwilą śmierci Sophie przekreśliłam szansę na nasze wspólne szczęście, choć serce uparcie krzyczało, bym tego nie robiła. Tym razem chciałam jednak po raz pierwszy zrobić coś zgodnego ze swoim sumieniem. I zrobiłam, niszcząc fundamenty tego, co udało nam się przez tak krótki czas zbudować. Okazało się, że mury były zbyt słabe, kruche, by przetrwać czas najgorszego sztormu. Przeszłość musiała pozostać przeszłością.

Wyszłam z taksówki przed samym cmentarzem. Minęły dwa lata — dwa długie lata pełne samotności, żalu i rozpaczy. Lata pełne wspomnień, zarówno tych pięknych, jak i złych. Po roku zrozumiałam, że nie powinnam pamiętać mojej Sophie tylko z okresu choroby, ale także sprzed niej, kiedy nasze życie było tak piękne. Zatracona w szczęściu nie zauważałam drobnych gestów, tych, które powinny znaczyć dla mnie najwięcej. Żałowałam, że dostrzegłam to tak późno, jednak tak właśnie jest w życiu — człowiek zaczyna widzieć najcenniejsze, gdy to traci. A ja nie chciałam już nic więcej stracić.

Przed wejściem kupiłam kilka białych róż. Sprzedawczyni kojarzyła mnie, w końcu co równy miesiąc nagle zjawiałam się w Denver, kupując identyczne kwiaty, tą samą ilość. Pięć: tyle, ile moja Sophie miała lat, gdy ktoś postanowił mi ją odebrać. Ten wieczór różnił się jednak od poprzednich, ponieważ mijały równe dwa lata od nocy, w której mój cały świat się rozpadł. Tylko dzięki Oliverowi udało mi się stanąć na nogi i byłam mu za to wdzięczna do końca życia. Już zawsze mieliśmy być sobie bliscy w ten dziwny sposób; już zawsze miało nam na sobie w pewnym stopniu zależeć. Wydawałoby się, że śmierć Sophie na dobre nas rozdzieli, w końcu straciliśmy coś, co nas łączyło, ale okazało się zupełnie inaczej. Okazaliśmy się dla siebie wsparciem wtedy, gdy przeszłość gwałtownie zaczynała nas nawiedzać i wtedy, kiedy wspomnienia dobrego życia przytłaczały, pokazując, jak wiele zostało stracone. Z biegiem czasu Oliver również znalazł swoją miłość, a poczucie winy przestało być dla niego tak męczące. Z kolejnymi mijanymi latami uczysz się z tym żyć i obecność tych uczuć jest tak naturalna, jak oddychanie. Po prostu to robisz.

Doszłam do grobu. Z rozczuleniem zgarnęłam śnieg z płyty, lekko się uśmiechając. Czy to możliwe, że w tym miejscu bardziej czułam obecność mojej Sophie? Przy życiu utrzymywała mnie ta złudna nadzieja, iż nie odeszła tak daleko, że wciąż jest przy mnie, chociaż jej nie widzę.

Usiadłam na ławce. Myślami byłam już daleko — usiłowałam przypomnieć sobie uśmiech Sophie, jej głos, śmiech. Nie zapomniałam go tylko i wyłącznie dlatego, że miałam kilka krótkich filmów z jej udziałem. Dzięki nim moje wspomnienia pozostawały wciąż żywe.

Kim byłam, jestem i zawsze już będę?

Niewolnik własnych wspomnień, uwięziony w przeszłości, zdany tylko na siebie. Niewolnik wspomnień, które do końca życia miały odbijać się echem w umyśle. Wspomnień, od których nie dało się uciec… Bo im częściej starałam się zapomnieć, tym one mocniej wracały, gwałtownie o sobie przypominając. W najmniej oczekiwanych momentach, jakby chciały pokazać, że nigdy się ich nie pozbędę. Były one tym, co nadawało przyszłości sens, dzięki nim kształtowała się teraźniejszość. A to, jacy jesteśmy, jest tylko i wyłącznie zasługą przeszłości. Można w zaparte twierdzić inaczej, ale prędzej czy później samemu się to dostrzega.

Niewolnik błędów, których nie dało się niczym naprawić; błędów, które wlekły się za mną przez całe życie niczym cień. Błędów, przyciskających do samej ziemi, aż brakuje tchu i sam już nie wiesz, czy jeszcze kiedykolwiek uda ci się normalnie zaczerpnąć powietrza. Łapczywie próbujesz go nabrać, ale im częściej to robisz, tym większe ogarnia zmęczenie. W końcu przestajesz walczyć, bo widzisz, że ta walka przestaje mieć sens. Z niektórymi porażkami człowiek musi żyć do samego końca, nie mogąc nic na to poradzić. Pogodzenie się z takim stanem rzeczy jest jedyną możliwością.

W gorszych chwilach często kurczowo łapałam się wspomnień i zaczynałam nimi żyć, choć nawet nie zdawałam sobie z tego sprawy. Wpatrując się w pustą ścianę w głowie wciąż słyszałam śmiech Sophie, widziałam ją biegnącą w moją stronę z wyciągniętymi rączkami. Patrzyła ufnie, jakby przekonana, że nigdy jej nie opuszczę. Po chwili jednak wracałam na ziemię i zachłystywałam się prawdą — mojego dziecka już przy mnie nie było. Odeszło o wiele wcześniej, niż powinno. Pozostały mi fotografie, które utrwalały moją pamięć o nim.

Czasem przychodziły złe dni i w jednej chwili przypominałam sobie wszystko na raz — całe dotychczasowe życie przemykało mi przed oczami: wojna o Hogwart i śmierć tylu bliskich osób, utrata rodziców, aż w końcu Draco Malfoya i mojej Sophie. Wszystko to, co się zdarzyło, ukształtowało mnie na taką osobą, jaką się stałam. Przeszłość była nieodłączną częścią każdego życia i to, czy nauczymy się z nią żyć, zależy tylko od nas samych. Można pogodzić się z niektórymi sprawami i zacząć normalnie istnieć, ale można też wciąż, bezustannie, do niej wracać. Tylko my mamy wpływ na to, jak będzie wyglądało nasze życie i czy rzeczywiście pozwolimy przeszłości nami zawładnąć. 

Po dwóch latach przyszedł spokój — prawdziwy spokój. Taki, który nie wywoływał już w sercu pustki, ale dziwnego rodzaju szczęście. Po śmierci Sophie nie mogłam odnaleźć się w życiu przez bardzo długi czas, jednak w końcu odkryłam drogę powrotną. Rozwiązanie tkwiło w tym, by uświadomić sobie, jak wiele szczęścia spotkało mnie w życiu. To, że bezpowrotnie je straciłam, było osobną kwestią.

Wiedziałam, że w bardzo krótkim czasie doświadczyłam wiele złego; straciłam osoby, które kochałam całą sobą, przez długi czas nie mogąc uporać się z ich odejściem. Te wspomnienia już zawsze miały być przy mnie. Od niektórych rzeczy nie da się uwolnić.

— Hermiona? — Usłyszałam nagle gdzieś za sobą, co kompletnie wytrąciło mnie z rozmyślania. Chciałam ten wieczór spędzić samotnie, skupiając swoje myśli na Sophie, ale w tej chwili coś we mnie pękło.

Przymknęłam oczy, rozkoszując się tym głosem; minęło przecież tyle czasu. Przychodząc w to miejsce miałam świadomość, że mogę go spotkać. Objęłam się ramionami, gdy wiatr mocniej zawiał. Kwiaty w wazonie na grobie poruszyły się niespokojnie, wprawione w ruch przez powiewy powietrza. Tak samo niespokojne było w tej chwili moje serce, walące w piersi kilka razy szybciej. Powoli odwróciłam się w kierunku, z którego dochodził dźwięk.

I ujrzałam mężczyznę, którego kiedyś kochałam.

________________________

*Wiersz autorstwa Wandy Magdaleny Lament

Długi czas nie mogłam zebrać się za pisanie tego podsumowania. W mojej głowie w tym momencie szaleje milion różnych myśli i ciężko mi cokolwiek z tego ułożyć, ale chyba u każdego z nas pojawia się taki moment, że po prostu nie wie się co powiedzieć, od czego zacząć. U mnie ten moment nadszedł właśnie teraz, gdy zaczęłam pisać tę notkę, ostatnią już na NWW. (Uwaga, pojawiają się pierwsze łezki w oczach, wspominałam kiedyś, że jestem bardzo sentymentalna?)

Jeśli ktoś nie ma ochoty czytać moich smętów, może oczywiście ominąć tą część, bo podejrzewam, że będzie dłuższa niż zwykle. Pod koniec tej notki jest część organizacyjna, więc można od razu przejść do niej, omijając część wspominkową i małe podziękowania.

Minęły trzy lata — trzy długie lata, od kiedy opublikowałam pierwszy rozdział tego opowiadania. Trzy lata, podczas których w moim życiu naprawdę wiele się wydarzyło. Zaczynałam pisać NWW jeszcze w liceum, jako dumna pierwszoklasistka, a teraz kończę już pierwszy rok studiów. Możecie myśleć, że przesadzam, ale to opowiadanie to duża część mojego życia. Nie sądziłam, że jego zakończenie będzie dla mnie aż tak ogromnym trudem, bo przecież od któregoś momentu już się mogłam doczekać, aż opublikuję ostatni rozdział. Kiedy nadeszła ta chwila, chciałabym odwlec ją jak najbardziej się da, ale decyzja zapadła i czas zrobić to, co należy.

W pisanie niewolników często uciekałam się, gdy moje prywatne sprawy szły nie tak, jak powinny. Zapominałam o całym świecie i skupiałam się tylko na moich bohaterach. To niesamowite móc przelać na klawiaturę to, co siedzi mi w głowie, móc się tym z Wami dzielić. W trakcie pisania tego opowiadania założyłam Katalog Granger — moje drugie „dziecko”, w którym często chowałam się, gdy nie miałam chęci do pisania NWW. Miałam taki okres, że to właśnie KG dawało mi więcej satysfakcji, niż publikowanie tutaj nowych rozdziałów, ale nadszedł czas, w którym moja miłość do „Niewolników własnych wspomnień” znowu wróciła i, co tu dużo mówić, chyba trochę jestem z siebie dumna. Kiedy moje chęci wróciły? Pod koniec roku 2016, co można zauważyć w częstotliwości publikowanych postów. Od stycznia starałam się wrzucać rozdziały co najmniej raz w miesiącu, a czasem udawało mi się częściej. Czemu tak się stało? Bo właśnie w grudniu obiecałam sobie, że ostatni rozdział opowiadania zostanie opublikowany 8 czerwca, w trzecie urodziny bloga. Jestem szczęśliwa, że udało mi się dotrzymać obietnicy, którą złożyłam samej sobie. Trochę nie wierzyłam, że uda mi się ten cel zrealizować — miałam do napisania 7 rozdziałów w pół roku, a patrząc na to, jaka była częstotliwość poprzednich rozdziałów (często jeden rozdział na trzy miesiące),  po prostu wątpiłam. Okazało się jednak, że wystarczyło tylko trochę więcej chęci.

Czy jest mi żal, że publikuję ostatni rozdział? Z jednej strony tak, bo pewien etap w moim życiu się kończy, a z drugiej strony nie — jestem szczęśliwa, że udało mi się doprowadzić to opowiadanie do końca. Zaczynając je nie do końca wiedziałam z czym tak naprawdę się mierzę, podjęłam się trudnego tematu i ogromnie mi zależało, żeby wszystko wyszło jak najlepiej. Wiem, że niektóre sytuacje mogłyby wyjść inaczej, mogłabym napisać je zupełnie w inny sposób, ale zostawię to tak, jak jest. Przez te trzy lata dzięki NWW rozwinęłam się w pisaniu, sama widzę postęp między pierwszymi rozdziałami, a tym, który dzisiaj przychodzi mi publikować. Mam nadzieję, że i Wy widzicie tę różnicę.

Zakończenie — Sophie umarła, Hermiona wyjechała z Oliverem, zostawiając Draco. Dwa ostatnie rozdziały były dla mnie wyjątkowo ważne, dlatego nawet nie wiecie jak było mi przykro, gdy widziałam tyle wyświetleń, a tak mało komentarzy. Rozumiem jednak, że możecie być niezadowoleni z takiego obrotu spraw. Chciałabym, żebyście tylko wiedzieli, że po raz pierwszy chciałam zrobić coś tak, jak zaplanowałam od początku do końca. Wiele razy widząc Wasze komentarze chciałam zmienić koncepcję zakończenia, ale ostatecznie zostawiłam to tak, jak miało być w pierwotnej wersji. 

Miało być o wiele więcej rozdziałów, wątków — miał pojawić się wątek Pansy Parkinson, która pojawiła się nagle w Denver (rozdział 3), miał być wątek Megan i jej męża (o ile dobrze pamiętam 15 rozdział). Miało pojawić się więcej chwil Hermiona — Draco, miało pojawić się więcej wspomnień Hermiony z przyjaciółmi, więcej sytuacji z nimi związanych, więcej rozmów. Miało. W pewnej chwili zabrakło motywacji i chęci, by dalej to ciągnąć, a gdy już te chęci się pojawiły, było za późno.

Zawsze wiedziałam jedno: „Niewolnicy własnych wspomnień” to opowiadanie bardziej o Hermionie, o jej trudnych wyborach, życiu, o porażkach, z jakimi przyszło jej się mierzyć. Pairing dramione miał tu odgrywać drugorzędną rolę, to Hermiona miała być najważniejsza. Dlatego też w tym rozdziale pojawiła się tylko jej perspektywa. To na niej chciałam się najbardziej skupić i mam nadzieję, że to zrozumiecie. To opowiadanie o jednej z największych strat, takiej, z którą trudno się pogodzić. O stracie, która łamie serce i która nie pozwala normalnie żyć. NWW to tekst o utraconych szansach, zaprzepaszczonych marzeniach i o pozbawieniu się szczęścia. Mam nadzieję, że w pewnym stopniu udało mi się ten cel zrealizować.

Wiecie, że ostatnie kilka zdań napisałam już w styczniu? Tak jak nigdy nie planowałam rozdziałów, ten był zaplanowany od pierwszej litery do ostatniej kropki. Hermiona ujrzała mężczyznę, którego kochała — jak dalej potoczyło się jej życie? Czy dzięki temu jednemu spotkaniu na cmentarzu ich ścieżki znowu się ze sobą splotły? Może poszli na kawę, zaczęli rozmawiać, aż w końcu coś ich znowu połączyło: przyjaźń albo ponownie coś na kształt miłości? A może Hermiona odwróciła się i odeszła bez słowa, po raz kolejny go zostawiając? Zostawiam Was z tymi pytaniami i pozwalam Waszej wyobraźni popłynąć. Nic teraz Was nie ogranicza. Otwarte zakończenie było czymś, co planowałam również od stycznia. Chyba ten miesiąc był najbardziej istotny dla NWW, dla tego zakończenia.

Jak więc pisało mi się ten rozdział — taki epilog? Początek był trudny (a raczej sam fakt, że czas zacząć go pisać), nie ukrywam, ale później… zapomniałam o całym świecie i po prostu pisałam. Nie było nic innego, tylko ja i to, co opisuję. Mam nadzieję, że się Wam spodobał, bo naprawdę włożyłam w niego wiele serca i… jestem dumna z tego, co napisałam. Po raz pierwszy jestem z siebie w pełni dumna. 

Nic jednak nie osiągnęłabym bez Was, moi drodzy! Wy byliście moją motywacją w gorszych chwilach. Wiem, że na początku NWW miałam o wiele, wiele więcej czytelników, zarówno komentarze, jak i statystki o tym świadczą, ale w trudniejszych chwilach, gdy dodawałam rzadziej rozdziały, niektórzy zaczęli znikać i jestem świadoma tego, że to tylko i wyłącznie moja wina. Cieszę się jednak, że są tacy, którzy dotrwali ze mną do samego końca. To przepiękne i wzruszające, że towarzyszyliście mi  i mojej Hermionie w trakcie tego opowiadania.

Komu dzisiaj chcę podziękować? Wszystkim. Najpierw tym osobom, które jakiś czas temu zniknęły, ale zawsze były, pokazywały się w komentarzach, dawały mi znać, że są i wspierają — Neli B., anonimowej Dajanie, Effy Riddle, Anie M., Obliviate, anonimowej Kate, Anonimowej — Tej, której imienia nie wolno wymawiać, Liannie Pie, agatte, Cathleen, Ari Tie, Potterhead Oli, Ja to Ja i wielu, wielu innym osobom, których nie wymieniłam, ale musicie wiedzieć, że zapadliście w mojej pamięci. Dziękuję osobom, które zostawiły komentarz jednorazowo — jest Was zbyt wiele, bym mogła Was wszystkich wymienić, ale naprawdę o Was pamiętam. Wasze komentarze motywowały mnie do dalszego pisania, dodawania rozdziałów i niejednokrotnie do nich wracam. Naprawdę robi mi się ciepło na sercu dzięki samej myśli, że chcieliście poświęcić chwilę na zostawienie swojej opinii. Nawet nie wiecie jak wiele to znaczy dla autora.

Dalej, chcę podziękować tym osobom, które towarzyszyły mi przez całe opowiadanie aż do tego momentu. Tylko dzięki Wam piszę teraz te podziękowania; zostaliście moją weną, chęcią do pisania, kopniakiem w tyłek, kiedy po prostu nie miałam ochoty pisać. Motywacją, gdy było mi przykro z powodu małej liczby komentarzy. Zawsze w tych chwilach myślę o tych, którzy komentują i to właśnie dla Was publikowałam kolejne rozdziały. Niby mówi się, że pisze się dla siebie, ale mimo to… publikujemy dla Was. Nie oczekujemy wiele — nawet krótki komentarz już potrafi być ogromną siłą napędowa, a wystarczy poświęcić tylko kilka minut, by go napisać. Dziękuję więc najmocniej na świecie: Ivie Nerdzie (Twoje komentarze wyjątkowo mnie wzruszały i naprawdę nie jestem pewna, czy zasługuję na takie miłe słowa! Nie mniej — jestem Ci ogromnie wdzięczna, że byłaś ze mną tak długi czas, jako jedna z niewielu); Vivenn (zawsze wiedziałam, że prędzej czy później się pojawisz ze swoim komentarzem i zmotywujesz mnie do dalszego pisania, nawet nie wiesz, jak Ci za to dziękuję!); Serenie (za to, że przez większość czasu ze mną byłaś i wspierałaś swoimi cudownymi komentarzami); kochanej E., która ostatnio nadrobiła wszystkie rozdziały (nadal jestem w szoku, że Ci się to udało!); Ani Mazurczyk, malince, Patce37 i każdej anonimowej osobie. Dziękuję Wam, dziewczyny, bo bez Was ta historia nie miałaby sensu. Dzięki Wam dotarłam do tego miejsca i jestem Wam za to ogromnie wdzięczna. Dziękuję też mojej przyjaciółce —  w blogosferze znanej przez niektórych jako Salvio Hexia — za to, że była ze mną od samego początku i została do samego końca. Nawet nie wiecie ile razy motywowała mnie do pisania (kiedyś robiłyśmy wyścigi, która więcej napisze w krótszym czasie; kiedyś też na złość wysyłałyśmy sobie fragmenty rozdziałów, by jedna bardziej wkurzyła drugą). Salvio zechciała też sprawdzić powyższy rozdział, za co ogromnie oczywiście jej dziękuję, bo bez niej moje przecinki żyły własnym życiem (i nie tylko przecinki). 

Weszliście na NWW ponad 122 tysięcy razy. Przez trzy lata udało mi się zgromadzić równą liczbę 100 obserwatorów. Najwięcej komentarzy, bo aż 88! (oczywiście z moimi odpowiedziami ;)) pojawiło się przy rozdziale numer 10. Bardzo dziękuję Wam za te wszystkie liczby. Pragnę jeszcze podziękować za wszystkie nominacje: do Liebster Award nominowaliście mnie aż jedenaście razy, a trzy do Versatile Blogger Award. Odpowiedzi na wszystkie pytania są w zakładce „Nominacje”.

Co dalej? Czy planuję zacząć pisać coś nowego? Jeśli mam być szczera na razie tkwię w martwym punkcie i za bardzo nie wiem co dalej. Przez trzy lata żyłam tym opowiadaniem, bohaterami, sytuacjami. Chwilowo nie mam pomysłu na nową historię, ale możliwe, że wpadnie mi coś nagle do głowy (na przykład podczas sprzątania — tak właśnie było z NWW. :D). Mam nadzieję, że tak będzie, bo na pewno będę tęsknić za dodawaniem nowych rozdziałów. Informacja o czymś nowym zapewne pojawi się na tym blogu, może w kolumnie, a może w nowym poście. Obserwujcie uważnie! Tymczasem możecie mnie znaleźć na Katalogu Granger, gdzie co chwilę dzieje się coś nowego. Zachęcam do udzielania się tam!

Publikacja dzisiaj tego epilogu nie jest tylko związana z trzecimi urodzinami bloga, ale też tym, że tego dnia obchodzę swoje dwudzieste urodziny. Zrobiłam sobie taki prezent i dodałam ostatni rozdział właśnie dzisiaj. Zrobicie mi małą niespodziankę i zostawicie w komentarzu jakikolwiek znak, że byliście ze mną w trakcie NWW, że dobrnęliście ze mną do tej chwili? Będę Wam za to ogromnie wdzięczna. Na wszystko, nawet jedno słowo, będę odpowiadać.

 Ze spraw organizacyjnych: jeśli jest ktoś, kto chciałby pomóc mi w sprawdzaniu ostatnich, powiedzmy, 15 rozdziałów… niech się odezwie najlepiej w komentarzu, a ja już się dalej skontaktuję. Przyznam, że chcę zrobić PDF „Niewolników…”, głównie dla siebie, ale jeśli jest ktoś, kto również chciałby mieć tę historię w jednym pliku, odezwijcie się do mnie na gg, albo zostawcie w komentarzu jakiś kontakt do siebie (np. mail, numer gg, cokolwiek), żebym wiedziała do kogo wysyłać. Do połowy lipca postaram się z tym uporać (byłoby wcześniej, gdyby nie fakt, że zaczynam walkę z sesją), ale oczywiście z czyjąś pomocą na pewno poszłoby mi szybciej.

Zmierzając do końca — dziękuję, że byliście przez ten czas ze mną, zarówno tym osobom, które komentowały, jak i tym, które nie były do tego skore. Widząc statystyki mam świadomość, że więcej osób czytało, niż pojawiało się w komentarzach.

Macie do mnie jakieś pytania? Pytajcie w komentarzach, na asku (specjalnie aktywowany!), na gg, moim mailu, czy gdzie tylko chcecie.

Dotarłam do końca. Wątpię, żeby ktoś przeczytał to, co napisałam, bo wiem, że naprawdę okropnie się rozpisałam, ale musiałam to wszystko z siebie wyrzucić. Tak, chyba jestem sentymentalną osobą… Zostawcie w komentarzu cokolwiek, co świadczyłoby o tym, że czytaliście — jest mi obojętne czy kropkę, przecinek, jedno słowo — cokolwiek. To dla mnie bardzo dużo znaczy!

Dzisiaj się z Wami żegnam, ale mam nadzieję, że wkrótce znowu się spotkamy. To co… do zobaczenia?

Dziękuję za tą wspólną przygodę!

PS. Macie swój ulubiony rozdział tego opowiadania? Jakaś sytuacja zapadła Wam w pamięć? Jeśli tak, koniecznie się tym ze mną podzielcie, będzie mi bardzo, bardzo miło. 

Milion czterysta dwadzieścia osiem buziaków,

M.